II. DEMİR ÇELİK SEMPOZYUMU VE SERGİSİ
SONUÇ BİLDİRGESİ
Bir ülkenin ekonomisinin ve sanayileşmesinin en önemli bileşkesi olan ve lokomotif sektör olma özelliğinden dolayı o ülkedeki refahın ve gelişmişliğin en önemli göstergelerinden biri olarak kabul edilen demir-çelik sektörü sanayileşmenin olmazsa olmazıdır.
Çağdaş anlamda sanayileşme;ülkenin teknoloji yeteneğinin, bu yeteneğin kaynağını oluşturan bilim yeteneğini, bilim ve teknolojiyi ekonomik ve toplumsal yarara dönüştürülmesi, bunu mümkün kılacak ulusal inovasyon (yenilik) sisteminin kurulması ve geliştirilmesi ile eş anlamlıdır. Bu eş anlamlılık aynı zamanda demokratikleşme süreciyle de yakından ilişkilidir.
I. Dünya Savaşı ve Kurtuluş Savaşı sonrası, ulusal demir-çelik sanayiine duyulan ihtiyacın sonucu olarak temeli 1928 yılında atılan demir-çelik endüstrisi;1980‘li yıllara gelindiğinde Dünya ekonomisindeki Liberalleşme hareketlerine paralel olarak ülkemizde 24 Ocak kararlarıyla başlayan Liberalleşme hareketleri diğer sektörlerde olduğu gibi demir-çelik sektöründe de bir dönüm noktası olmuştur.
Bu dönemde uygulanan ekonomik politikalarla ön plana çıkarılan ark ocakları;çeşitli teşvikler sonucu ürettikleri ürünlerle iç piyasada üstünlük sağlarken entegre tesislere geçmişte istenilen düzeyde yatırım ve yenilik yapılmamış, piyasaya karşı modernizasyona gidilmemiştir.
Demir-Çeliğin çağdaş toplum yaşantısındaki yeri , endüstriyel önemi ve Türk demir- çelik endüstrisinin 21.yüzyıldaki gelişimine yönelik ulusal politikaların ikinci defa tartışıldığı TMMOB Makina Mühendisleri Odası adına Zonguldak Şubemizin sekreteryalığında 22-24 Ekim 2003 tarihlerinde Zonguldak karaelmas Üniversitesi Konferans Salonunda yapılan bu sempozyumda;
Ulusal demir- çelik sektörünün gelişimini ve dünyadaki konumu sorgulamak, 21. Yüzyılda demir-çelik dünyasında olası fırsatlar ve riskleri paylaşmak, sanayi kuruluşları ile akademik çevreler arasındaki işbirliğini ve bilgi iletişimini geliştirmek, demir-çelik sektöründe çevre ve enerji yönetiminin sorgulanması noktasında sunulan tebliğler ve yapılan tartışmalar ile "Dünyada ve Türkiye‘de demir-çelik endüstrisinin sorunları ve geleceği" konulu panelde ortaya çıkan görüş ve öneriler doğrultusunda aşağıdaki sonuç bildirgesi kamuoyuna duyurulmaktadır.
1- Demir-Çelik sektöründe karşılaşılan sorunların çözümüne yönelik sektörden sorumlu kurum, kuruluş, üniversite ve TMMOB‘ye bağlı ilgili meslek odalarının katılımıyla bir Demir-Çelik enstitüsü kurulmalıdır.Kurulacak bu enstitü aracılığıyla sektörün ihtiyacı kapsamında gerekli teknolojilerin üretimi AR-GE çalışmalarıyla beraber kalifiye eleman ihtiyacı da karşılanmalıdır.
2- Demir-Çelik sektörünün en önemli girdilerinden biri olan bir milyar ton rezervi olduğu saptanmış Zonguldak Kömür Havzası başta olmak üzere ülkenin taş kömürü ihtiyacının yerli kaynaklardan ekonomik şartlarda temin edebilmesi için gerekli çalışmaların yapılması ve özellikle Zonguldak‘taki taş kömürü üretim teknolojisinin geliştirilmesi hedeflenmelidir.
3- Çelik üreticilerine sağlanan elektrik enerjisi tarifeleri ark ocaklı tesis ve entegre tesis ayrımı yapılmaksızın uygulanmalıdır. Uluslar arası piyasalardaki fiyatlar paralelinde enerji fiyat politikası, ülkemiz demir-çelik sektörü içinde geçerli olmalıdır.
4- Cevhere dayalı entegre demir-çelik tesisleri stratejik ve ulusal politikaların izlendiği sanayi dallarıdır. Bu tesislerin ekonomik ölçekte çalışmalarını ve kendi ayakları üzerinde durmalarını mümkün kılacak önlemlere öncelik verilmelidir. Tesislerde ; üretim olanakları geliştirilerek ülkemizin ihtiyacı olan ürünleri üretecek hale gelmeleri için gerekli çalışmalar bir an önce başlatılmalıdır.
5- Sanayileşmekte olan ülkemizde yassı çelik talebi, yassı çelik üretiminin iki katı seviyesindedir. Dışa bağımlılığın azaltılması , ülkemizde yaklaşık % 20-80 oranında ve yassı çelik aleyhine olan dengenin yassı çelik lehine geliştirilmesi için gerekli tedbirler alınmalıdır.
6- Deprem bölgesi olan ülkemizde, depreme dayanıklı çelik konstrüksiyon yapı tekniği geliştirilmeli ve özendirilmelidir.
7- TCDD‘nin nakliye tarifesi yeniden gözden geçirilmeli ve yüksek fiyat uygulamasına son verilmelidir.
8- Kardemir‘in önemli girdilerini sağlayacak olan liman hizmetleri için Ereğli-Zonguldak demiryolu bağlantısı ivedilikle yapılmalıdır.
9- Yatırımcıdan; gerekli enerji temini ve çevre ile ilgili önlemleri alması yatırıma başlanmadan önce istenmelidir.
10- Sektördeki uzun ürün fazlalığına karşılık özellikle doğu bloku ülkeleri ve Bağımsız Devletler Topluluğu ülkelerinden kalitesiz, standartlara uygun olmayan fiyatı düşük yassı mamul ve yarı mamul ithalatı tüm gümrüklerde kurulacak ihtisas gümrükleri vasıtasıyla önlenmelidir.
11- Demir-Çelik sektörü;demir cevheri, hurda, taşkömürü, refrakter konusunda dışa bağımlıdır. Dışa bağımlılığın azaltılabilmesi için ülkemizde üretilen ikame hammaddelerin üretim teknolojileri;üniversiteler, ilgili meslek odaları, özel ve kamu kuruluşlarınca izlenmelidir. Bu ihtiyaçları kendi kaynaklarımızdan karşılayacak yatırımlar öncelikle teşvik edilmelidir.
12-Ülkemiz ferro krom üretimi sıralamasında Dünyada ilk yedi ülke arasında olmasına rağmen paslanmaz çelik tesisi olamayan ülkelerden biridir. Paslanmaz çelik tesislerinin kurulması için çalışmalar bir an önce başlatılmalıdır.
13- Ark ocaklı sıvı çelik üretimimizin hammadde kaynağı olan hurda yerine ikame edilebilecek potansiyele sahip olan sünger demir üretimi konusunda gerekli çalışmalar teşvik edilmelidir.
14- Divriği pelet üretimi uygun teknolojilerle ve üretim maliyetleri dikkate alınarak artırılmalı. Ayrıca Divriği ve yöresi başta olmak üzere yeni cevher rezervlerinin bulunmasına yönelik çalışmalara ağırlık verilmelidir.
15- Sektörde üretim esnasında açığa çıkan atıkların değerlendirilmesi ve ekonomiye yeniden kazandırılmasına yönelik çalışmalar yasalarla desteklenerek teşvik edilmelidir.
